Erbo-de-sant-Benòni
Geum urbanum
Rosaceae
Àutri noum : Erbo-benido, Erbo-de-sant-Benet, Benido, Benouito.
Noms en français : Benoîte commune, Herbe de saint Benoît.
Descripcioun :L'erbo-de-sant-Benòni es uno planto coumuno de bos fres que se recounèis à si fueio coumpausado, si flour jauno pourtado pèr un long pecou, pièi sis akène roujo amé un long estile.
Usanço :Li jóuini fueio podon èstre manjado en ensalado, pamens èi subretout la racino óudouranto qu'es emplegado coume sabourun, à la plaço dóu clavèu de girofle. Douno de goust au vin, à l'aigardènt e i dessèr. Aquesto racino estènt proun astringènto s'emplego coume venoutounico (cambo lourdo e moureno) e contro la fouiro. A peréu d'ùni prouprieta antiseptico e analgesico.
Port : Erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Geum
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Bos fres
- Orle de bos
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Geum urbanum L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753